Ông bà có câu dạy con từ thuở còn thơ. Khi trẻ còn nhỏ, trẻ dần hình thành ý thức và nhận thức về hành vi bản thân và xã hội. Đây là thời kì dễ dàng cho cha mẹ uống nắn, dạy dỗ con cái nên người. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu những phương pháp giáo dục con cái đúng cách cha mẹ nên lưu tâm nhé.
1. Quyền và nhiệm vụ giáo dục con cái
Quyền và nhiệm vụ giáo dục con cái là cái cốt lõi của việc làm cha làm mẹ, bởi vì nó ảnh hưởng đến việc lưu truyền sự sống. so sánh với những người khác, thì vai trò giáo dục của cha mẹ là khởi nguồn và là cơ bản vì tương quan yêu thương độc nhất vô nhị giữa cha mẹ và con cái. nhiệm vụ giáo dục của cha mẹ không ai thay thế được và cũng không nhường cho ai được, nên không bao giờ khoán trắng cho người khác hoặc để người khác chiếm đoạt.
Yếu tố nền tảng cơ bản nhất đánh dấu vai trò giáo dục của cha mẹ là tình phụ tử và mẫu tử. Chính tình yêu thương này, như nguồn mạch xuất phát, biến mình thành linh hồn và quy tắc để gợi ra những sáng kiến và chỉ dẫn cho mọi hoạt động giáo dục nhất định, làm cho chúng thấm đượm những thành quả của sự dịu dàng, kiên nhẫn, nhân hậu, phục vụ, vô vị lợi, hy sinh, là những hoa trái quý giá nhất của tình yêu[1].
2. Phải dạy từ lúc nào?
Công đồng Vaticanô II ngỏ lời với các bậc làm cha làm mẹ: “Vì đã lãnh nhận ân sủng cũng như bổn phận của bí tích hôn phối nên cha mẹ phải dạy dỗ con cái ngay từ nhỏ[2]“. Cha ông con người cũng thường nói:
Uốn cây từ thưở còn non,
Dạy con từ thưở con còn đương thơ.
“Còn đương thơ” hay “ngay từ nhỏ” ở đây nghĩa là ngay từ khi còn ở trong bụng mẹ. Khoa học ngày nay cho thấy: Người mẹ liên quan đến tâm tính và sức khoẻ của đứa con ngay từ lúc phôi thai. Việc giáo dục này được gọi là thai giáo. Trong thời gian này, các tâm tình và thái độ xử sự của cha mẹ sẽ ghi dấu sâu đậm trên tâm tính đứa con sắp chào đời. vì thế, những bậc cha mẹ thương con sẽ hết sức lưu ý, để trong thời gian mang thai sống thật lành mạnh về luân lý và tâm linh.
tuy vậy, thời gian dễ sử dụng nhất để trực tiếp giáo dục con cái, đấy là khi đứa con bắt đầu có trí khôn, tiếp tục nhận biết về những điều cha mẹ dạy bảo. Lúc bấy giờ gia đình sẽ trở nên mái trường trước tiên dạy cho đứa bé những bài học làm người. Trong mái trường đấy, cha mẹ chính là những “thày cô” được tín nhiệm và yêu thương hơn cả, vì cha mẹ là những người sống gần con cái, hiểu biết con cái và yêu thương con cái hơn hết.
Xem thêm: Phân loại bảo hiểm cho trẻ em. Có nên mua bảo hiểm nhân thọ cho trẻ
Top 10 sai lầm cha mẹ khi dạy dỗ con trẻ
10. “Cha mẹ trực thăng” có thể làm cho trẻ vẫn chưa có bạn bè
“Cha mẹ trực thăng” là thuật ngữ đề cập về những bậc cha mẹ có xu hướng luôn giám sát, theo sát con như những chiếc trực thăng lượn trên đầu, họ luôn nói cho chúng biết nên làm gì và làm ra sao. Các nhà khoa học thuộc Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ lưu ý rằng, sẽ là điều bình thường nếu cha mẹ cố gắng giữ con trong tầm mắt an toàn và khỏe mạnh. tuy vậy, con bạn có thể không học được cách kiểm soát cảm giác và cảm giác của mình vì chúng vẫn chưa có không gian riêng.
9. Kỷ luật đòn roi có thể dẫn đến các sai lầm về hô hấp
Người xưa vẫn tin rằng kỷ luật bằng đòn roi sẽ giúp con cái trở nên nề nếp hơn. không chỉ tán đồng, nhiều người thậm chí còn tích cực sử dụng công thức đấy. mục đích của một cuộc thăm dò năm 2012 cho chúng ta thấy, 94% cha mẹ thường xuyên dùng đòn roi dạy con. tuy vậy, khoa học lại chứng minh ngược lại.
sử dụng đòn roi dạy con có thể dẫn đến mục đích tiêu cực. Ảnh minh họa
Các chuyên gia cho rằng lạm dụng thể chất có thể dẫn đến nhiều mục đích tiêu cực không giống nhau mà ta không mong muốn. Các hành động chống đối xã hội, rối loạn tâm lý, nghiện ngập chỉ là một vài ví dụ về các sai lầm có thể xuất hiện từ công thức giáo dục này.
8. So sánh chính là nguyên nhân khiến trẻ mặc cảm
Cha mẹ của bạn đã bao giờ so sánh bạn với một ai đấy chưa? Ví như “Bạn Jack vừa giỏi vừa ngoan, nhưng con thì không!” hay “Emily có thể đếm đến 100 trong khi con còn chẳng biết sau số 10 là số mấy”. Họ có thể nghĩ rằng những lời nói tương tự có thể khiến con mình trở nên tốt hơn, tuy nhiên các người có chuyên môn thì không tin như vậy.
7. Nuôi dạy con không nhất quán dễ khiến trẻ thương tổn
Một ngày nọ bạn yêu cầu con dọn dẹp đồ chơi của chúng, rồi ngày hôm sau bạn tự làm mà không nói một lời nào. Hôm qua tâm trạng bạn không tốt và trừng phạt đứa trẻ vì một trò đùa vô hại, nhưng hôm nay bạn cảm nhận thấy vui và để chúng làm bất kỳ điều gì chúng muốn cả ngày, hay người mẹ thì cau mày tuy nhiên người cha lại mỉm cười.
6. Bạn càng la mắng, hành vi của trẻ càng tồi tệ
Hãy tưởng tượng thế này, con bạn đang ứng xử hỗn láo, bạn yêu cần chúng bình tĩnh lại, một lần, hai lần, và đến lần thứ 3 thì tức nước vỡ bờ và bạn bắt đầu là hét. La hét thực sự là một phương pháp đạt kết quả tốt giúp các bậc cha mẹ giải thoát những cảm xúc tiêu cực trong vài giây. một số phụ huynh cũng tin rằng la mắng là một cách tốt để xử lý vấn đề nhất thời.
5. Kỳ vọng quá cao sẽ không thể nào khiến trẻ hoàn hảo
Tất nhiên là không cha mẹ nào mong muốn con mình thất bại và việc giữ vững niềm hi vọng thực sự là đòn bẩy giúp trẻ trở nên hiệu quả hơn, miễn là những kỳ vọng của cha mẹ không quá xa rời thực tế. điều cốt yếu là phải nắm rõ ràng được ranh giới này vì nó hoàn toàn có thể dẫn đến các bệnh và rối loạn như mất ngủ, phản ứng, mệt mỏi hoặc lo âu.
4. Nếu tự hỏi tại sao con mình lại rất tệ? Hãy nhìn lại chính bản thân mình
“Gieo nhân nào, gặt quả ấy” – Câu thành ngữ này phản ánh rất rõ mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái. Các nghiên cứu đã xác nhận rằng trẻ em hấp thu tất cả giá trị từ cha mẹ chúng hơn bất kỳ ai khác. Và hiển nhiên tiếp thu cả những hành vi của họ.
do đó, nếu như trẻ dành phần đông thời gian ở bên bạn, và bạn tự hỏi rằng chúng đã học được “những từ, tính xấu” đấy ở đâu, thì hãy nhìn lại bản thân mình. nếu như bạn nghĩ rằng xã hội là nguồn tác động chính lên trẻ, thì các người có chuyên môn lại cho rằng trái lại. trường học, những người bạn và các công việc ngoại khóa khác mà trẻ tham gia có thể rất hữu ích trong quá trình tăng trưởng bản thân, tuy nhiên chức năng chính của chúng là bổ sung kiến thức và các thành quả trẻ nhận được là khi ở nhà.
Xem thêm: Phân loại bảo hiểm cho trẻ em. Có nên mua bảo hiểm nhân thọ cho trẻ
3. Chiến thuật dọa nạt không hề có đạt kết quả tốt
đôi khi cha mẹ dọa nạt con cái để khiến chúng ngoan hơn. “Nếu con không dừng lại, mẹ sẽ phải đưa con cho ông ba bị!”. Các nhà tâm lý học chỉ bạn không nên dùng công thức này.
Còn các nhà khoa học lại trình bày rằng, nỗi lo lắng hãi sử dụng cấp độ não bộ thấp hơn, do đó trẻ sẽ không thể suy xét về hành vi của chúng khi lo lắng hãi. Chúng cũng sẽ trở nên lo lo lắng cảnh sát, bác sĩ,…và toàn bộ những nhân vật khác mà cha mẹ sử dụng cho mục tiêu dọa nạt trẻ. tốt hơn hết là tìm những giải pháp khác mang lại mục đích có lợi hơn để kỷ luật con bạn.
2. Tránh bàn luận về những đề tài nhạy cảm
một vài cha mẹ tránh thảo luận về các vấn đề liên quan đến tình dục với con cái họ. Họ lo ngại mình không có đủ kỹ năng cũng như từ vựng thích hợp để trao đổi về một chủ đề khó nói như vậy. Hay họ mong rằng rằng con cái sẽ tìm hiểu ở trường hoặc từ bạn bè. tuy nhiên, khoa học đã công nhận rằng đây chính là hành vi thiếu trách nhiệm của bậc làm cha làm mẹ.
1. Khen ngợi “Con giỏi nhất trong hàng triệu người” là nguyên nhân của sự kiêu ngạo
Bạn đã bao giờ nói với con rằng chúng Đặc biệt, hay cả thế giới này là vì niềm vui của chúng? bạn tưởng tượng rằng Việc này sẽ nâng cao sự tự tin và lòng tự trọng của trẻ? Các người có chuyên môn cảnh báo rằng Điều này có thể dẫn đến kết quả bất ngờ. Brad Bushman, đồng tác giả của nghiên cứu, nhấn mạnh rằng, việc bày tỏ tình yêu ấm áp đến con trẻ là điều cực kì quan trọng, vì điều đấy có thể thúc đẩy lòng tự trọng, tuy nhiên đánh giá chúng quá cao lại có thể làm gia tăng sự tự kiêu, lòng tự ái của trẻ. vì lẽ đó, cần phải tìm điểm cân bằng giữa những Điều này.
Xem thêm: Tìm hiểu kế hoạch chăm sóc trẻ béo phì hợp lý, khoa học
10 phương pháp dạy con trẻ nghe lời
1.Làm dịu nỗi buồn của trẻ
nếu như trẻ đang cảm thấy buồn hoặc chán nản về việc gì, cha mẹ không nên cho trẻ quá nhiều lời khuyên hay lời dạy vì trong quá trình này, trẻ sẽ không muốn nghe hay nhận lời khuyên từ bất kỳ ai. Hãy chờ đến khi trẻ ngừng khóc hoặc đến khi trẻ bình tâm trở lại thì cha mẹ hãy cùng nói chuyện với trẻ về vấn đề trẻ của trẻ.
2. Hãy học cách nói “Cha/Mẹ muốn con làm điều này”
Thay vì yêu cầu hay ra lệnh cho trẻ bằng những câu nói nghiêm nghị và đầy uy quyền hay áp đặt trẻ, bạn hãy thử nói “Cha/Mẹ mong muốn con thực hiện công việc này”. Cách nói này làm trẻ cảm nhận thấy dễ chịu hơn so với việc nghe những cụm từ tiêu cực và mang tính ép buộc từ cha mẹ.
3. Lựa chọn ngôn ngữ phù hợp
Thay vì quát tháo và gắt gỏng với con, bạn hãy nói chuyện trực tiếp với trẻ. Hãy nhớ rằng cha mẹ chính là tấm gương để con cái noi theo. Khi những đứa trẻ nhìn thấy cha mẹ chúng quát mắng, chúng sẽ học theo cách hành xử đó và đối xử với những đứa con của chúng như vậy.
4. Đảm bảo rằng trẻ đang tập trung khi mà bạn nói
Phụ huynh không nên nói chuyện với trẻ khi mà bạn đang xoay lưng lại với trẻ hoặc khi mà bạn và trẻ đang ở trong phòng khác nhau. Hãy cam kết con bạn hoàn toàn tập trung và lắng nghe những gì bạn đang nói. Trẻ em rất hiếu động và dễ bị xao nhãng bởi những yếu tố ngoại cảnh xung quanh. Giảm mọi âm thanh (nhạc, tivi…) có thể khiến cho trẻ mất tập trung. Khi đến giờ bé ngồi vào bàn học hoặc làm một việc gì cần sự tập trung thì hãy tắt nhạc hoặc tivi đi.
5. Hãy làm bé tình nguyện làm điều gì đấy bằng ngôn ngữ của bạn
Cha mẹ sẽ cảm thấy rất hữu ích khi thử đề cập đến một vấn đề theo hướng xử lý “Nếu… thì…” Đừng ra lệnh cho bé theo kiểu câu hỏi như: “Con có nhặt đồ chơi lên ngay cho mẹ không”?, bé có thể sẽ trả lời là : “không”. bạn sẽ nói “Nếu con mong muốn mẹ đưa đi chơi thì hãy dọn dẹp đồ chơi của con rồi con người sẽ cùng đi”. Như vậy, những lần sau, trẻ sẽ hào hứng làm theo những qui định bạn đặt ra.
6. Đưa ra những lưa chọn thú vị
Khi trẻ đòi hỏi được làm một việc gì đó, thay vì từ chối theo kiểu mệnh lệnh như “Con không được phép” hay “Mẹ cấm con”…, bạn nên cho trẻ một chọn lựa khác. Chẳng hạn thay vì cấm trẻ ăn kẹo trước bữa ăn, bạn nên cho bé chọn một loại trái cây mà bé thích.
7. Sử dụng ngôn ngữ ngắn gọn và dễ hiểu
Vài bậc phụ huynh thường có thói quen nói chuyện dông dài với con, cố gắng trình bày lí do vì sao con phải làm Điều này hay việc kia tuy nhiên đối với trẻ đấy chỉ là một cuộc trò chuyện vô nghĩa vì trẻ có thể không hiểu hết được các từ ngữ uyển chuyển, khó hiểu của người lớn và chúng sẽ cảm thấy mệt mỏi với những buổi trò chuyện “nghiêm túc” kiểu này. trình bày cho trẻ là một điều tốt. tuy vậy, cha mẹ cần quan tâm rằng mình không được nói quá dông dài, trẻ sẽ không ghi nhớ hết được. Hãy nói vào trọng tâm của nỗi lo như “Con không được ăn bánh trước giờ ăn cơm” và hãy sử dụng các từ phù hợp với lứa tuổi của bé.
8. Nhắn tin cho trẻ
Phụ huynh có thể nhắn tin cho con để nhắc nhở trẻ làm bài tập về nhà hay ôn bài cho cuộc họp ngày hôm sau nếu như gần như không có nổi thời gian. Cách này cũng mang lại hiệu quả tốt vì thỉnh thoảng trẻ chán phải nghe nghe bố mẹ nhắc nhở thường xuyên.
9. Dứt khoát trong lời nói
nếu muốn con nghe theo lời của mình thì cha mẹ phải thể hiện sự dứt khoát trong lời nói. nếu như con bạn nằng nặc đòi làm một việc mà bạn không cho phép, hãy thử nói “Con không được làm như vậy” và sau đấy không cần phải trình bày thêm điều gì. Lời nói phải thật dứt khoát và đi kèm theo một thái độ nghiêm nghị. dùng cách nói này mỗi khi mà bạn mong muốn cấm bé làm điều gì. Bé sẽ hiểu mỗi khi cha mẹ dùng cách nói này.
10. Hãy nhất quán
mong muốn kỷ luật con cái đạt kết quả tốt, bố mẹ cần phải nhất quán về những nguyên tắc cư xử và những quy định. Hãy học cách nói “Không” khi bạn không muốn trẻ làm một việc nào đấy. nếu như bạn không muốn trẻ thức khuya quá 10 giờ tối, hãy nói với trẻ rằng “Mẹ không mong muốn con thức khuya” hoặc “Con không nên thức khuya” và hãy nhất quán trong lời nói. nếu như đôi khi cha mẹ cho phép trẻ thức khuya tuy nhiên có lúc lại không, trẻ sẽ nhận ra sự thiếu nhất quán đấy của cha mẹ và khi con nhận ra sự thiếu nhất quán đó của c
Trúc Ly – Tổng hợp
( Tham khảo: izumi.edu.vn, eva.vn )