Trẻ em hay ăn, thèm ăn gây lớn nhanh và lớn quá khổ, quá cân. Dẫn đến bệnh béo phì ở trẻ. Bệnh béo phì gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Hãy cùng tìm hiểu về kế hoạch chăm sóc trẻ béo phì dành cho bậc cha mẹ quan tâm.
1. Thực trạng thừa cân béo phì ở trẻ em tại Viet Nam
Theo Ths. BS. Lê Thị Kim Dung – chuyên gia dinh dưỡng, thuộc khoa Nội tổng quát Nhi Phòng khám CarePlus Tân Bình, thừa cân béo phì là sự tích tụ mỡ bất thường, vượt quá mức làm ảnh hưởng đến sức khỏe.
Các dữ liệu thống kê cho chúng ta thấy, hiện nay, thừa cân béo phì ở trẻ nhỏ đang là nỗi lo thách thức trên thế giới. Chỉ riêng tại Việt Nam, năm 1996 tỷ lệ trẻ em thừa cân béo phì tại Hà Nội và TP.HCM chỉ là 12%. Sau 13 năm, tức năm 2009, phần trăm này là 43%. kết quả điều tra năm 2014-2015 của Viện Dinh dưỡng Việt Nam, tỷ lệ trẻ béo phì ở TP.HCM trên 50%, còn khu vực nội thành Hà Nội khoảng 41%.
Qua những số liệu trên, có thể thấy tỷ lệ béo phì ở trẻ em đang dần tăng lên, đặc biệt là ở những thành phố lớn.
2. Tác hại của béo phì ở trẻ em nghiêm trọng như thế nào?
Không chỉ riêng ngoại hình, béo phì còn gây ra rất nhiều hậu quả nghiêm trọng khác cho trẻ, bao gồm:
Bệnh lý tim mạch:
Trẻ em bị béo phì có nguy cơ bị tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành … khi trưởng thành. Lý do chính là do lượng mỡ thừa bọc thu thập tim, làm hẹp mạch vành, cản trở lượng máu vận chuyển đến nuôi tim, từ đấy làm xuất hiện các bệnh lý về tim mạch.
Bệnh lý nội tiết – chuyển hóa:
Bên cạnh các bệnh lý: kháng insulin, đái tháo đường type 2, rối loạn mỡ máu… béo phì còn là tác nhân hàng đầu gây dậy thì sớm ở bé gái. Theo đấy, dậy thì sớm hoàn toàn không tốt cho trẻ bởi hiện trạng này sẽ khiến trẻ bị hạn chế chiều cao khi trưởng thành, có ham mong muốn tình dục trước tuổi, xuất hiện hội chứng buồng trứng đa nang… Do vậy, nếu thấy trẻ có những biểu hiện hoặc nghi ngờ bé nhà mình bị trạng thái này, ba mẹ nên cho bé nhà mình đi khám.
Vào thời điểm hiện tại CarePlus đang cung cấp các gói khám Khám dậy thì sớm ở trẻ em với đa dạng các mức giá không giống nhau. Thông qua các xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh và tư vấn của các bác sỹ hàng đầu trong lĩnh vực, ba mẹ sẽ biết được trạng thái hiện tại của bé như thế nào cũng như có bất kỳ hệ quả nào khi đến độ tuổi trưởng thành hay không.
Bệnh lý hô hấp:
Mỡ thừa có thể khiến cho đường thở gặp nhiều khó khăn, thậm chí là tắc nghẽn hoàn toàn. do đó người bị béo phì rất dễ gặp chứng ngưng thở khi ngủ và hội chứng giảm thông khí.
Thừa cân khiến bé gặp rất nhiều nỗi lo về sức khỏe.
Bệnh lý tiêu hóa:
Mỡ thừa về dài hạn sẽ gây ra các tình trạng:
- Mỡ dư bám vào các quai ruột gây táo bón, dễ sinh ra bệnh trĩ.
- Sự ứ đọng phân và các chất thải độc hại sinh ra trong lúc chuyển hóa dễ sinh bệnh ung thư đại tràng.
- Lượng mỡ dư tích tụ ở gan gây bệnh gan nhiễm mỡ và xơ gan.
- Rối loạn chuyển hóa mỡ sinh ra sỏi mật.
Bệnh lý cơ xương:
Do trọng lượng cơ thể gây sức ép lên xương khớp quá lớn, trẻ dễ bị thoái hóa khớp, loãng xương, đau nhức triền miên. ngoài ra, trẻ thừa cân béo phì dễ mắc bệnh gout.
Bất thường về da: gai đen da, rạn da …
Tăng áp lực nội sọ vô căn:
Tình trạng này còn được biết tới với cái tên là hội chứng “giả u não”. Hội chứng này làm trẻ bị đau đầu và gặp các sai lầm về thị lực.
Các ảnh hưởng về tâm lý:
Trẻ thừa cân và béo phì dễ bị phân biệt đối xử bởi các bạn đồng trang lứa vì ngoại hình. Bên cạnh đó, thừa cân béo phì có thể khiến trẻ bị chứng rối loạn ăn uống khi trưởng thành.
Xem thêm: Cách chăm sóc trẻ sinh non cùng những điều mẹ nên chú ý
2. Chia loại béo phì
2.1. Phân loại theo lý do sinh bệnh
Béo phì đơn thuần: Loại béo phì không có lý do sinh bệnh rõ ràng chiếm tỷ lệ hơn 90%.
Béo phì bệnh lý: Do các bệnh lý nội tiết hay khiếm khuyết di truyền 10%
2.2. Chia loại theo hình thái mô mỡ và tuổi bắt đầu béo phì
Béo phì xuất hiện sớm: xuất hiện trước khi trẻ 5 tuổi.
Béo phì xuất hiện muộn: Béo phì xuất hiện muộn sau 5 tuổi.
Các giai đoạn dễ xảy ra béo phì là thời kỳ nhũ nhi, 5- 7 tuổi, vị thành niên. Béo phì xảy ra trong giai đoạn này tăng rủi ro béo phì trường diễn và các biến chứng như rủi ro mắc bệnh tim mạch, các rối loạn tâm bệnh hơn các béo phì khởi phát muộn.
2.3. Chia loại theo phân vùng của mô mỡ và vị trí giải phẫu
Béo bụng (béo trung tâm, béo phần trên, béo hình quả táo, béo kiểu đàn ông): Mỡ tập trung ở bụng.
Béo đùi (béo ngoại vi, béo phần thấp, béo hình quả lê, béo kiểu đàn bà): Mỡ tập trung Chủ yếu ở mông và đùi.
Béo bụng có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch, đái đường tăng insulin máu, rối loạn lipid máu, không dung nạp glucose hơn béo đùi.
Xem thêm: Phân loại bảo hiểm cho trẻ em. Có nên mua bảo hiểm nhân thọ cho trẻ
Phương pháp chăm sóc trẻ béo phì
Những điều nên làm
– Khẩu phần ăn của trẻ cần cân đối, hợp lý, nên phối hợp nhiều loại thức ăn, tránh ăn một loại thực phẩm nào đó.
– Nếu uống sữa nên uống không đường, trẻ lớn nên uống sữa gầy (sữa bột tách bơ). không nên uống sữa đặc có đường.
– Chế biến thức ăn: Hạn chế các món rán, xào, nên làm các món luộc, hấp, kho.
– Nên nhai kỹ và ăn chậm, ăn đều đặn, không bỏ bữa, không để trẻ quá đói, vì nếu như bị quá đói, trẻ ăn nhiều trong các bữa sau làm mỡ tích luỹ nhanh hơn.
– Nên ăn nhiều vào bữa sáng để tránh ăn vặt ở trường, giảm ăn về chiều và tối.
– Nên ăn nhiều rau xanh, quả ít ngọt. giảm bớt gạo thay bằng khoai, ngô là những thức ăn cơ bản giàu chất xơ .
Đối với trẻ dưới 2 tuổi
– Bú sữa mẹ hoàn toàn 6 tháng
– Không cho trẻ ăn nhiều quá, thể tích mỗi bữa phải phù hợp với tháng tuổi.
– Cháo, bột phải có mức năng lượng thấp, không cho thêm các thực phẩm nhiều béo vào bát bột, cháo của trẻ như: bơ, phomat, sữa giàu béo
Những điều nên tránh:
– Không nên cho trẻ uống các loại nước ngọt có ga
– Hạn chế các loại bánh kẹo, đường mật, kem, sữa đặc có đường.
– Không được dự trự sẵn các kiểu thức ăn giàu năng lượng như: Bơ, pho mát, bánh, kẹo, chocoat, kem, nước ngọt trong nhà.
– Không được cho trẻ ăn vào lúc tối trước khi đi ngủ.
– Tăng cường công việc thể lực ở trẻ. so với điều trị bằng chế độ ăn, tăng cường công việc thể lực tỏ ra có tốt hơn, giúp trẻ phát triển chiều cao và duy trì sức khoẻ tốt.
Các biện pháp giúp trẻ tăng cường vận động:
– Tạo niềm thích thú của trẻ đối với các hoạt động thể thao.
– Các bậc cha mẹ cần chú ý ủng hộ và tạo mọi điều kiện giúp trẻ năng động.
– Chú trọng những sở thích của trẻ tham gia các môn thể thao đơn giản gần gũi với cuộc sống như: đi bộ đến trường, chạy, nhảy dây, đá bóng, đánh cầu lông, đá cầu, leo cầu thang…
– Nên hướng dẫn trẻ làm các công việc ở nhà: Lau dọn nhà cửa, xách nước tưới cây, bưng bê đồ đạc…
– Hạn chế ngồi coi tivi, clip, trò chơi điện tử…
– không nên bắt trẻ học quá là nhiều, nên tạo điều kiện để trẻ được vui đùa chạy nhảy sau những giờ học căng thẳng.
Trúc Ly – Tổng hợp
( Tham khảo: viendinhduong.vn, )
